การอัพเกรดแล็ปท็อป OLPC

การอัพเกรดซอฟต์แวร์ในแล็ปท็อป OLPC มี 2 ส่วน คือ firmware และ OS โดยล่าสุด firmware เป็นรุ่น Q2C18 และ OS stable เป็นรุ่น build 406.15 ถ้าแบบ unstable เป็นรุ่น build 485 ซึ่งอันหลังจะเปลี่ยนรุ่นบ่อยมาก เกือบจะวันละครั้งได้

การอัพเกรดแบบง่ายที่สุด และปลอดภัยสุด คือใช้ระบบ AutoUpdate ซึ่งใช้วิธีทำ USB Drive ขนาดอย่างน้อย 500 MB สำหรับบูตเพื่ออัพเกรดอัตโนมัติ มีขั้นตอนคือ

ปรับแต่ง OLPC ภาษาไทย (image-build-236)

ปรับปรุงจากของเดิม ปรับแต่ง OLPC ภาษาไทย (image-build-193)

1. เพิ่มโลแคลภาษาไทย (th_TH.utf8), ตั้ง timezone โดยต่างจากของเดิมคือเพิ่ม --no-archive ตอน localedef เพราะเมื่อติดตั้งบน nand flash แล้วไม่สามารถเพิ่มโลแคลไทยลงใน archive ได้
   
localedef --no-archive -f UTF-8 -i th_TH th_TH.utf8
echo "LANG=th_TH.utf8" > /etc/sysconfig/i18n
rm /etc/localtime
ln -s /usr/share/zoneinfo/Asia/Bangkok /etc/localtime
echo "CLOCKMODE=GMT" > /etc/sysconfig/clock

   


2. เพิ่มบรรทัดต่อไปนี้เข้าไปที่แฟ้ม /usr/lib/xulrunner-1.8.0.4/defaults/pref/xulrunner.js
   
pref("font.minimum-size.th", 11);
pref("font.default.th", "sans-serif");
pref("intl.accept_languages", "th,en-us,en");
pref("intl.charset.default","TIS-620");

   สิ่งที่แก้จากเดิมคือลดขนาดฟอนต์ไทยลง จาก 13 เหลือ 11
   


3. ปรับคอนฟิกแป้นพิมพ์ในแฟ้ม /etc/X11/xorg.conf ดังนี้
   
Option "XkbLayout" "us,th"
Option "XkbVariant" "olpc2,olpc,tis"
Option "XkbOptions" "grp:rctrl_toggle"

   สิ่งที่เปลี่ยนไปจากเดิมคือ เปลี่ยนการสลับแป้นพิมพ์เป็น right control ซึ่งจริงๆ บนแป้นของแล็ปท็อปไม่มี แต่เราจะ map ปุ่มสลับภาษาให้เป็นปุ่ม right ctrl แทน ซึ่งจะในข้อต่อไป
   


4. แก้ไขแฟ้ม /usr/share/olpc/keycodes/olpc-evdev ดังนี้
   หาบรรทัด
   
<RCTL> = 105;

   แก้เป็น
   
alias <RCTL> = <AB11>;

   โดยทุกครั้งที่บูตเครื่อง แฟ้มนี้จะถูกคัดลอกไปทับแฟ้ม /usr/share/X11/xkb/keycodes/evdev คงเพราะยังต้องการใช้แพกเกจเดียวกับ Fedora แต่ต้องการปรับแก้เพียงบางส่วน
   ผลที่เกิดจากการแก้ไขตรงนี้คือ AB11 หมายถึงปุ่มสลับไทยอังกฤษที่อยู่ใต้แป้น enter ถูก alias จาก RCTL ซึ่งก็คือปุ่ม right ctrl ทำให้การกดแป้นนี้ มีผลเท่ากับกดแป้น right ctrl ซึ่งในที่นี้จะทำให้สลับแป้นไทย-อังกฤษได้
   ถ้ามีการอัพเดทแพกเกจแล้วสลับแป้นไทยอังกฤษไม่ได้ แสดงว่าแฟ้มที่เราแก้ไข ถูกอัพเดททับ ให้แก้ไขโดยแก้แฟ้มนี้ใหม่อีกครั้ง
   


5. ปรับลดค่า DPI เพื่อให้ฟอนต์มีขนาดเล็กลง โดยจากการทดลอง คิดว่าค่านี้ น่าจะลงตัวที่สุด โดยแก้แฟ้ม /etc/X11/xorg.conf
   หาบรรทัด
   
DisplaySize 152 114

   แก้เป็น
   
DisplaySize 240 180

   

บล็อกนี้จบเฉพาะส่วนที่เกี่ยวกับภาษาไทยและการแสดงผลก่อน เดี๋ยวมาต่อตอนหน้าครับ
กว่าจะคอนฟิกเสร็จ และเขียนบล็อกเสร็จ เค้าก็ออก image 239 มาซะแล้ว แต่คิดว่าคงยังไม่เปลี่ยนแปลงอะไรมากนักหรอกนะ รอนิ่งๆ เดี๋ยวโหลดมาทดสอบอีกสักรอบ

ปรับแต่ง OLPC ภาษาไทย (image-build-193)

จากที่เคยเขียนไว้ที่ บล็อกเดิม เกี่ยวกับการคอนฟิกให้แล็ปท็อป OLPC ให้สนับสนุนภาษาไทย ปัจจุบันใน build image หลังๆ ได้มีการนำแพกเกจไทยใส่ไว้แล้ว ขั้นตอนต่างๆ จึงสั้นลง เหลือเฉพาะที่จำเป็นต้องตั้งสำหรับประเทศไทยเท่านั้น ขอสรุปเป็น script คำสั่งสั้นๆ ดังนี้

localedef -f UTF-8 -i th_TH th_TH.utf8
echo "LANG=th_TH.utf8" > /etc/sysconfig/i18n
rm /etc/localtime
ln -s /usr/share/zoneinfo/Asia/Bangkok /etc/localtime
echo "CLOCKMODE=GMT" > /etc/sysconfig/clock


เพิ่มบรรทัดต่อไปนี้เข้าไปที่แฟ้ม /usr/lib/xulrunner-1.8.0.4/defaults/pref/xulrunner.js

pref("font.minimum-size.th", 13);
pref("font.default.th", "sans-serif");
pref("intl.accept_languages", "th,en-us,en");
pref("intl.charset.default","TIS-620");


อีกที่หนึ่งที่ต้องเข้าไปแก้ไขคือคอนฟิกของ xorg ซึ่งถ้าเป็นบอร์ด A-test จะใช้ geode-xorg.conf ซึ่งจะถูกใช้โดยปริยายอยู่แล้ว แต่ถ้าใช้บอร์ด B-test หรือเครื่องต้นแบบ B1 จะใช้ dcon-xorg.conf ซึ่งระบบจะเลือกให้อัตโนมัติตอนบูตครั้งแรก แต่ยังไม่สมบูรณ์ ให้เพิ่มคอนฟิกให้ใช้แป้นพิมพ์ภาษาไทยโดยแก้ไขใน section ของ InputDevice ที่เป็น keyboard ถ้าเป็น dcon-xorg.conf จะเป็น device ที่มี identifier เป็น "ATKbd" ส่วน geode-xorg.conf จะเป็น device ที่มี identifier เป็น "Keyboard0" โดยเพิ่มบรรทัดดังนี้

Option "XkbVariant" "olpc,tis"
Option "XkbLayout" "us,th"
Option "XkbOptions" "grp:alt_shift_toggle,grp_led:scroll"


จุดสุดท้าย เพื่อแก้ปัญหาเรื่องขนาดฟอนต์ที่ใหญ่โตผิดปกติ อันเนื่องมากจากการตั้งค่า DPI ตามความเป็นจริง คือ 200 dpi ทำให้ฟอนต์โตขึ้นกว่า 2 เท่าของปกติ ซึ่งเมื่อลองใช้งานจริงแล้วมันไม่ลงตัว เลยลดลงมาหน่อย ให้แก้ที่ dcon-xorg.conf ใน section "Monitor" แก้บรรทัด DisplaySize 152 114 เป็น

DisplaySize 240 180


ตอนนี้ยังคอนฟิกให้ใช้ปุ่มสลับแป้นเป็น alt+shift อยู่ครับ ส่วนปุ่มสลับไทยอังกฤษที่มีเป็นปุ่มพิเศษบนเครื่อง B1 นั้น ยังไม่ทราบวิธีคอนฟิกครับ ขอเวลาศึกษาก่อน แล้วจะมาบอกอีกที

แลปท็อป $100 ตัวแรกเดินทางถึงสำนักงานใหญ่ OLPC

เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา แลปท็อปเครื่องแรก รุ่น B1 ได้เดินทางมาถึงสำนักงานใหญ่ OLPC ที่แคมบริดจ์ ซึ่งตัวนี้เป็น 1 ใน 10 ตัวแรก ที่ผลิตขึ้นด้วยมือเพื่อตรวจสอบการทำงานของชิ้นส่วนต่างๆ ที่ประกอบเข้าด้วยกันว่าทำงานได้ถูกต้องทุกส่วน ทดสอบความเข้ากันได้ของทั้งระบบ และให้แน่ใจในขั้นตอนกระบวนการผลิตจริง

หลังจากนี้อีกราว 1 อาทิตย์ Quanta ก็จะเริ่มผลิตอีก 900 เครื่อง เพื่อนำมาทดสอบความทนทาน และส่งมอบให้กับนักพัฒนาซอฟต์แวร์ ซึ่งจำนวนหนึ่งจะถูกส่งมาที่ประเทศไทยด้วย แต่ยังไม่แน่ใจว่าจะได้กี่เครื่อง อย่างน้อยก็ 2-3 เครื่องจะมาแน่ๆ

ถือว่าใกล้ความจริงเข้าไปทุกขณะละครับ ผมเองก็อยากให้ถึงวันที่เครื่องทดสอบรุ่นนี้มาถึงไวๆ :-)

ลิงก์:
http://wiki.laptop.org/go/B1_Pictures
http://www.olpcnews.com/prototypes/xo/olpc_first_pictures.html
http://www.engadget.com/2006/11/15/olpcs-xo-1-gets-its-first-unboxing/

แนะนำข้อเขียนเกี่ยวกับ OLPC ภาษาไทย

วันนี้คุณมาร์คเอาบล็อกชี้แจงข่าวของผมไปลง blognone อีกที เลยได้ลิงก์ไปอ่านข้อเขียนของ ดร.ธวัชชัย ปิยะวัฒน์ เกี่ยวกับ OLPC หลายตอนทีเดียว (ยังอ่านไม่หมด เดี๋ยวพรุ่งนี้อ่านต่อ) ดร.ธวัชชัยมีความเห็นเชิงบวกค่อนข้างมากกับโครงการนี้ โดยที่ท่านไม่ได้เกี่ยวข้องกับโครงการ ซึ่งจะต่างกับผม เพราะผมคือคนทำงานในโครงการ "จำเป็น" ต้องมองทางบวกเสมอ ต้องเชื่อมั่นในโครงการ เพื่อให้ทำงานได้ดีที่สุด (ถ้าไม่มองอย่างนี้ ก็อย่ามาทำเลย จริงไหม) แม้ว่าโครงการนี้ จะเสมือนว่ายังไม่มีตัวตนจริงๆ ในไทยก็เหอะนะ

ให้ผมเขียน ก็คงเขียนไม่ได้อย่างนี้ (อย่างน้อยคงไม่เร้าอารมย์เท่า) คงถนัดนำเสนอเรื่องทางเทคนิคต่อไปดีกว่า ก็แนะนำให้ไปอ่านกันครับ เผื่อใคร search มาเจอเรื่อง OLPC ที่เว็บผม จะได้ไปอ่านข้อมูลที่มีประโยชน์นี้ต่อ

ลิงก์ไว้อีกที: http://gotoknow.org/blog/averageline/tag/OLPC

Thai Keyboard Layout บนแลปท็อป $100

ภาพจาก http://wiki.laptop.org/go/Image:Thai-keyboard.jpg

ภาพ layout ของแป้นพิมพ์ภาษาไทย ของแลปท็อป $100 วาง layout ตามมาตรฐาน มอก.802.2538 ซึ่งทำให้สามารถพิมพ์อักษรพิเศษได้ เช่น ๏ ๛ อ๎ ส่วนตัว ฿ ๅ ฅ ฃ ย้ายสลับที่กันเล็กน้อย ที่เหลือก็เรียงแป้นตาม มอก.802.2533 หรือ เกษมณี ตามปกติ ถ้าแลปท็อปนี้ถูกผลิตเพื่อใช้ในประเทศไทย ก็คงเป็นคอมพิวเตอร์ล็อตแรก ที่มีแป้นพิมพ์มาตรฐานใหม่ หลังจากออกมาตรฐานมาแล้วกว่า 11 ปี

ชี้แจงข่าวเกี่ยวกับ OLPC ที่คลาดเคลื่อน

จากข่าวหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ มีข่าวเกี่ยวกับคอมพ์เอื้ออาทรรุ่นใหม่ (http://www.thannews.th.com/detialNews.php?id=M3221611&issue=2161) มีการกล่าวอ้างถึง OLPC และมีสิ่งที่แหล่งข่าวกล่าวคลาดเคลื่อนค่อนข้างมาก จึงขอชี้แจงเป็นรายประเด็น

Thai Localization for OLPC

เป้าหมาย

ทำให้การแสดงผล (output) และป้อนข้อมูล (input) ภาษาไทยทำงานได้สมบูรณ์

Tasks

OLPC

ตั้งหมวดใหม่ OLPC (One Laptop Per Child, a.k.a. $100 laptop) เอาไว้เก็บข้อมูลความรู้ เกี่ยวกับงานที่ทำกับโครงการ OLPC เผื่อจะมีประโยชน์กับตัวเอง และผู้สนใจ

Links: OLPC