Installing Debian Etch with 256MB USB Memory Stick

มีครั้งหนึ่งผมได้รับโจทย์ให้ติดตั้ง server โดยที่ server ที่จะซื้อใหม่นั้นไม่มี cd-rom มาด้วย เข้าใจว่าเป็นเหตุผลด้านราคา ซึ่งในทางปฏิบัติก็คิดว่า server ทุกตัว คงได้ใช้ cd-rom เฉพาะตอนติดตั้ง และตอนอัพเกรด หรือแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เท่านั้น นอกนั้นก็ไม่ได้ใช้เลย จึงไม่จำเป็นแล้วที่ server จะมี cd-rom ทีนี้ปัญหาจึงเป็นว่า จะติดตั้ง Debian โดยไม่ใช้ cd-rom ได้อย่างไร คิดแบบเร็ว ๆ ก็คือใช้ USB memory stick ไงล่ะ

แล้วจะทำได้อย่างไร ? ถาม Google จึงพบกับวิธีการในคู่มือของ Debian เองเลย ถึงได้รู้ว่า Debian เค้าเตรียมเรื่องแบบนี้ไว้อยู่แล้วแฮะ ขอสรุปสั้น ๆ เป็นวิธีการที่ผมทำตามขั้นตอนในเว็บดังกล่าวดังต่อไปนี้
คำเตือน: บางขั้นตอนต่อไปนี้เป็นคำสั่งที่ต้องใช้สิทธิของ root ซึ่งหลายคำสั่งเป็นอันตรายหากสั่งอย่างไม่ถูกต้อง ดังนั้นโปรดอ่านให้เข้าใจและทำตามอย่างระมัดระวัง

1. แน่นอนต้องมี USB memory stick ก่อน ส่วนความจุนั้น ขึ้นอยู่กับว่าเราอยากใส่ระบบติดตั้งแบบไหน ผมกะว่าจะติดตั้งแค่แบบ netinst ซึ่งตัว iso มันแค่ 150 MB เอง ดังนั้น USB memory stick ตัวเก่า ๆ 256MB ของผม น่าจะได้ใช้ประโยชน์ก็คราวนี้แหละ และก็ถ้ามีข้อมูลที่ต้องการใช้อยู่ ก็คัดลอกออกจาก USB memory stick เสียให้เรียบร้อย จากนั้นก็ลองเช็คนิดนึงว่า USB memory stick ของเราเสียบที่ช่อง usb แล้วจะเห็นเป็น device อะไร ปกติจะเห็นเป็น /dev/sda แต่หลัง ๆ ก็ไม่แน่ เพราะถ้าฮาร์ดดิสก์ใช้ SCSI (คงน้อย) หรือ S-ATA มันจะใช้ sda ไปแล้ว ซึ่งคงจะเห็น USB เป็น sdb หรือ sdc หรืออื่น ๆ แทน ดังนั้น ในขั้นตอนต่อ ๆ ไปผมจะใช้ /dev/sdX แทนนะครับ ให้เปลี่ยน X เป็นตัวที่ถูกต้องต่อไป


2. แบ่งพาร์ทิชันใหม่ เนื่องจากเดิมนั้น เจ้า USB memory stick ของผมเป็นแบบ partitionless คือไม่มีการแบ่งพาร์ทิชัน แล้วใช้ทั้งตัวเป็นที่เก็บข้อมูลเลย เวลาใช้บนลินุกซ์ก็จะเมานท์ /dev/sdX มาใช้เลย ไม่ได้เป็น sdX1
   โดยการแบ่งจะใช้คำสั่ง dd เพื่อล้าง sector แรกก่อน และใช้ fdisk เพื่อสร้างพาร์ทิชัน โดย
   

   # dd if=/dev/zero of=/dev/sdX bs=512 count=1
   # fdisk /dev/sdX
   

   
   กด n (สร้าง partition)
   กด p (เลือก primary partition)
   กด 1 (เลือก partition ที่ 1)
   กด enter เฉย ๆ เพื่อเริ่มจาก cylinder แรก
   กด enter เฉย ๆ เพื่อสิ้นสุดที่ cylinder สุดท้าย
   กด a เพื่อกำหนดให้ partition บูตได้
   กด 1 กำหนดให้บูตจาก partition 1
   กด w เพื่อบันทึกและออกจาก fdisk


3. สร้าง file system
   

   # mkdosfs /dev/sdX1
   

   
   คำสั่ง mkdosfs ถ้าไม่มี ให้ติดตั้ง dosfstools ก่อนโดย apt-get install dosfstools (ปกติคิดว่ามีอยู่แล้วนะ)


4. ติดตั้ง syslinux สำหรับทำหน้าที่เป็น boot loader
   

   # apt-get install mtools syslinux
   # syslinux /dev/sdX1

5. เมานท์ USB memory stick ไปที่ตำแหน่งชั่วคราวซักที่หนึ่งก่อน
   

   # mkdir /mnt/tmp
   # mount /dev/sdX1 /mnt/tmp

   
   จะเห็นแฟ้ม ldlinux.sys อยู่ในนี้แล้ว ไม่ต้องลบหรือทำอะไรกับมันนะครับ ตัวนี้เป็นส่วนหนึ่งของ boot loader


6. ดาวน์โหลดไฟล์ vmlinuz และ initrd.gz จาก http://mirror.in.th/debian/dists/Debian4.0r3/main/installer-amd64/current/images/hd-media/ ไปเก็บใน /mnt/tmp (รุ่นอื่น ๆ ก็เลือกเอาตามความเหมาะสมนะครับ ณ ปัจจุบันรุ่นที่ stable คือ 4.0r3 และผมก็เลือกติดตั้งเป็นแบบ 64bit ซึ่ง processor ของ server ใหม่ ๆ ในปัจจุบันก็สนับสนุนหมดแล้ว ยกเว้นจะเก่า ๆ จริง ๆ ก็ใช้ i386 แทน)


7. สร้างแฟ้ม syslinux.cfg ใน /mnt/tmp โดยมีเนื้อหาดังนี้
   

   default vmlinuz
   append initrd=initrd.gz

8. ดาวน์โหลดไฟล์ ISO image ตัวติดตั้ง debian จาก http://mirror.in.th/debian_iso/4.0_r3/amd64/iso-cd/ ผมเลือกแบบ netinst ด้วยเหตุผลเรื่องขนาด ดังนั้นจึงเลือกไฟล์ debian-40r3-amd64-netinst.iso แล้วนำไปใส่ไว้ที่ /mnt/tmp เช่นกัน ถ้า USB memory stick ใหญ่กว่านี้เป็น 1GB ก็ดาวน์โหลดแผ่นติดตั้งแผ่นแรกมาลงก็ได้ หรือถ้าน้อยกว่านี้ เช่น 64MB ก็เลือกแบบ businesscard ก็ได้


9. unmount แล้วนำไปทดลองบูตดูได้เลย
   

   # umount /mnt/tmp